सण उत्सवांची परंपरा भारतभूमीला पूर्वापार लाभली आहे. इंग्रजी दिनदर्शिकेतील मकर संक्रातीपासून चालू होणारी सणांची श्रुंखला तुळशी विवाहापर्यंत चालते. प्रत्येक सणाचं एक वेगळं असं महत्व आहे. प्रत्येक सण हा एक विशिष्ट पद्धतीने साजरा केला जातो. सणातून भेटणारा आनंद, उत्साह काही निराळाच असतो. सण मुख्यतः एकत्रित येऊन एकमेकांचे सुखदुःख वाटण्यासाठी साजरे केले जातात. काळाच्या ओघात सण साजरा करण्याची पद्धतही बदलत चालली जी सणाच्या मुख्य हेतू पासून दूर जाताना दिसतेय.
सणांचा राजा दिवाळीचा सण. सलग पाच सहा दिवस चालणारा सण. दिवाळीची चाहूल मनाला नेहमीच लागलेली असते. दिव्यांचा सण हा चैतन्य देतो आणि ह्या चैतन्यातूनच वातावरणात उत्साह संचारतो. दिवाळीत मामाच्या गावाला जाण्याची मज्जा असो वा किल्ले बनवण्याचा उत्साह असो सगळं काही निराळच असत. शुभेच्छांपासून ते आशिर्वादापर्यंत सगळं भरभरून असत. वसुबारसपासून सुरु होणारा सण भाऊबीजेपर्यंत चालतो. "दिन दिन दिवाळी गायीम्हशी ओवाळी, गायी कुणाच्या, गायी लक्ष्मणाच्या.." ह्या उत्साही गाण्याने तार काडी फिरवण्याची आणि फटाके फोडण्याची मजा काही वेगळीच असते.
वसुबारस गायीची आणि वासराची पूजा करून त्यांच्यातील ममता आणि उदारता आपल्या अंगी येण्यासाठी साजरा करतो. धनत्रयोदशी धनाच्या पूजेसाठी, धनाच्या उत्कर्षासाठी, धन्वंतरीची कृपादृष्टीसाठी आणि निरोगी आयुष्यासाठी. नरकचतुर्दशी म्हणजे अन्यायावर, असत्यावर विजय मिळविण्यासाठी. लक्ष्मीपूजन लक्ष्मीच्या नित्य सहवासासाठी, घराच्या लक्ष्मीच्या सुखासाठी. दीपावली पाडवा घरातील गोडव्यासाठी, थोरामोठ्यांच्या आशीर्वादासाठी. भाऊबीज बहीण भावाच्या नात्याला अतूट ठेवण्यासाठी ..
जगाच्या पाठीवर सण परंपरेत भारताची ओळख दिवाळी ह्या सणाने होते. भारतीय संस्कृती आणि तिच्या परंपरेत सणांचा विशेष वाटा आहे. दिवाळी हा सण सर्व धर्मियांकडून मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो. हे सण उत्सव दिमाखाने साजरे होत राहो. चैतन्य, उत्साह आणि आनंद सर्वाना आयुष्यभर लाभो ह्याच दिवाळीच्या शुभेच्छा...
डॉ. प्रशांत शिरोडे.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा