माणसाचा जन्म झाल्यावर माणूसपण अनुभवायला भेटलच पाहिजेल. माणसात जन्माला येऊन माणूसुकीच माणूसपण विसरली तर होणारी वेदना असह्य असते. माणुसकीच्या दुनियेत अमाणूसपणा भेटल्यानंतर माणुसकी निभावणार उत्तम उदाहरण म्हणजे "सिंधुताई सपकाळ". स्वतः अनाथ झाल्यानंतर परिस्थितीवर मात करून अनेक अनाथांची माय झालेल्या सिंधुताई.
१४ नोव्हेंबर १९४७ रोजी वर्ध्यातील नवरगाव येथे सिंधुताईंचा जन्म झाला. चौथी पर्यंत शिक्षण झालेल्या सिंधुताईंचं लग्न वयाच्या नवव्या वर्षी झालं. गुर वळून शेण गोळा करणे हा सिंधुताईंचा रोजचा दिनक्रम. हेच गोळा केलेलं शेण जमीनदार कुठलाही मोबदला न देता विकत असत, त्याचा मोबदला भेटत नसल्यामुळे सिंधुताईंनी आवाज उठवला. सिधुताईंच्या ह्या अन्यायाविरुद्ध आवाज उठविल्यामुळे जमीनदाराने त्यांच्यावर तीन मुलांनंतर पोटात असलेलं बाळ आपलंच असल्याची अफवा पसरवली आणि ह्या अफवेमुळे नवऱ्याने त्यांना मारत मारत घराबाहेर काढलं आणि त्यापाठोपाठ गावानेही वाळीत टाकलं. माहेरी गेल्यावर जन्मदात्यांनीही पाठ दाखवली. सुरवातीच्या काळात स्मशानातील अंतिमसंस्कारासाठी वापरलेलं पीठ स्मशानातील विस्तवावर भाजून पोट भरताना तिथल्या कावळ्यांनीही त्यांना टोचा मारून स्मशानतला मुक्काम हलवायला लावला. पावलापावलवरच्या संकटाना सामोर जाताना अनाथ अवस्था उपभोगल्यानंतर तीच भावना त्यांना अनेक अनाथांच्या संगोपनाकडे घेऊन गेली.
अनाथांची सेवा करण्याची इच्छा सिंधुताईंना रेल्वे स्टेशनवर भीक मागणाऱ्या आईच्या देहाशेजारील ८ महिन्याच्या मुलीला आश्रय देण्यापासून झाली ती सुमारे १०५० अनाथांपर्यंत येऊन पोहचली. अनाथांची सेवा करण्यासाठी ममता बाल सधन, बाल निकेतन, सावित्रीबाई फुले मुलींचे वस्तीगृह, अभिमान बाल भवन, गोपिका गाई रक्षण केंद्र सारख्या संस्था सुरु केल्या. अनाथांच्या उदरनिर्वाहासाठी जगभरात आपल्या उत्तम वक्तृत्वाच्या जोरावर पदर पुढे करून आजही भीक मागतात. गावस्थरापासून ते आंतरराष्ट्रीय स्थरावर आपल्या कार्याच्या आणि वक्तृत्वाच्या जोरावर एक वेगळाच गौरव उभारला. त्यांच्या ह्या कार्यासाठी त्यांना सुमारे ७५० राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आलं आणि एक मराठी चित्रपट त्यांच्यावर बनवून त्यांना गौरविण्यात आलं.
माणुसकीने दगा दिल्यानंतर संकटाच्या काटेरी वाटेला समोर जाऊन अनेकांना आश्रय देऊन जगवलं, वाढवलं आणि शिकवलं. ज्या नवऱ्याने घराच्या बाहेर काढलं त्याच नवऱ्याला म्हातारपणात आपल अनाथ बाळ म्हणून आश्रय देणाऱ्या मोठ्या मनाच्या अनाथांच्या मायेला जन्मदिनी दीर्घायुष्य लाभो ह्याच शुभेच्छा..
डॉ. प्रशांत शिरोडे.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा